Szkoła Podstawowa im. Władysława Beliny - Prażmowskiego w Zahutyniu

ZABURZENIA MOWY

Zadaniem logopedy jest zapobieganie zaburzeniom mowy (profilaktyka), rozpoznawanie (diagnoza) oraz usuwanie wad wymowy w trakcie terapii logopedycznej. 

Do najczęściej spotykanych zaburzeń mowy zalicza się:

seplenienie międzyzębowe - w czasie wymawiania głosek takich, jak np. s, z, c, dz język wsuwany jest między zęby;

seplenienie proste - to najczęściej zamiana głosek sz, ż, cz, dż na s, z, c, dz np. zamiast szkoła - skoła;

rotacyzm - brak głoski r lub nieprawidłowa jej wymowa;

bezdźwięczność - głoski dźwięczne ulegają ubezdźwięcznieniu np. woda - fota;

mowa cicha, niewyraźna lub gwarowa np. kiedy - kedy.

KOREKCJA WAD WYMOWY

Korekcja wad wymowy polega na: 

- usprawnianiu narządów artykulacyjnych (języka, warg);

- ćwiczeniach oddechowych;

- kształtowaniu słuchu fonematycznego (wysłuchiwanie i różnicowanie dźwięków mowy);

- wywoływaniu, korygowaniu i utrwalaniu prawidłowej wymowy głosek w izolacji, sylabie, wyrazie, zdaniu i dłuższych wypowiedziach.

Szczegółowe badania mowy przeprowadzane są wśród uczniów klas 0 - III na początku roku szkolnego oraz  uczniów posiadających opinię Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej. Przez cały rok szkolny odbywają się zajęcia logopedyczne z dziećmi mającymi nieprawidłową wymowę. Jeśli uczeń prawidłowo wymawia wcześniej zaburzone głoski nie tylko w mowie kontrolowanej w czasie ćwiczeń, ale także spontanicznie w każdej sytuacji, wówczas następuje zakończenie terapii. Wadom wymowy towarzyszą często wady zgryzu (konieczna wizyta

u ortodonty), trudności w nauce, problemy związane z zachowaniem i koncentracją uwagi,
a także zaburzenia emocjonalne i psychiczne. W czasie terapii logopeda skupia się przede wszystkim na korygowaniu zaburzonej mowy, ale pamięta również o ćwiczeniach usprawniających percepcję wzrokową, słuchową, orientację przestrzenną. Wprowadza też elementy ćwiczeń ułatwiających naukę czytania
i pisania, doskonali rozwój ruchowy i emocjonalny.

Dzięki systematycznej pracy uczeń szybko i skutecznie nauczy się

poprawnie mówić i pisać!

12 PRZYKAZAŃ LOGOPEDYCZNYCH DLA RODZICÓW

1. Narządy mowy dziecka kształtują się i zaczynają funkcjonować już w życiu płodowym.Są one ogromnie wrażliwe na wszystkie bodźce fizyczne i chemiczne, zarówno sprzyjające jak i szkodliwe.

2. Mowa otoczenia powinna być poprawna. Do dziecka trzeba mówić wolno, dokładnie i wyraźnie, trzeba zaniechać sztucznego spieszczania i używania tzw. języka dziecięcego.

3. Dziecko powinno reagować na aktywność uczuciową i słowną otoczenia. Z początku jest to uśmiech, ruch rączki, przegięcie ciała. Wnet jednak nastąpią reakcje głosowe. Gdy ich brak, trzeba koniecznie zbadać słuch dziecka, gdyż może on być osłabiony.

4. Absolutnie nie wolno krępować dziecka w reagowaniu na aktywność otoczenia.

5. Jeśli dziecko ma nieprawidłową budowę narządów mowy (rozszczep warg, dziąseł, podniebienia, zniekształcenia w układzie szczęk, uzębienia itp.), powinno się bezwzględnie pójść z nim do lekarza specjalisty: chirurga plastyka, ortodonty.

6. Dziecko leworęczne należy otoczyć specjalną opieką. W okresie kształtowania się mowy nie wolno zmuszać go do posługiwania się prawą ręką, gdyż mogą wystąpić zaburzenia mowy.

7. Kiedy dziecko samo zaczyna coraz więcej mówić nie wolno tej skłonności gasić np. obojętnością lub cierpką uwagą, bo wówczas dziecko zamyka się w sobie, staje się nieufne, niemieje.

8. Nie należy hamować żywiołowego pędu do mowy, trzeba wykorzystać ogromny ładunek uczuciowy, jaki dziecko wkłada w mowę.

9. Należy pilnie baczyć czy kształtowanie się mowy dziecka przebiega zgodnie z normą.

10. Od momentu zdobycia przez dziecko umiejętności mówienia zdaniami nie wolno bezustannie przeszkadzać mu przez ciągłe poprawianie i zmuszanie do poprawnego powtarzania, gdyż dziecko nabawi się kompleksu niższej wartości, straci zaufanie do otoczenia, przestanie mówić.

11. Dziecko trzyletnie monologuje, ale chce też rozmawiać z otoczeniem, zadaje mnóstwo pytań i przepada za opowiadaniami. Nie wolno lekceważyć tych faktów, gdyż pomaga to dziecku w wysławianiu się, w umiejętności wyrażania swych myśli i uczuć.

12. Jeśli mimo wszystko nie udało się zapobiec powstaniu defektów mowy, nie wolno opuszczać rąk. Powstające w Polsce coraz liczniejsze poradnie logopedyczne są w stanie pomóc dziecku, o ile rodzice i wychowawcy będą z nimi jak najściślej współpracować.

(za: Leon Kaczmarek)